JavaScript — veb səhifələrə interaktivlik əlavə edən və dinamik məzmun yaratmağa imkan verən proqramlaşdırma dilidir. HTML və CSS ilə birlikdə vebin əsas texnologiyalarından biridir. Əgər HTML veb səhifənin strukturunu, CSS isə onun dizaynını təyin edirsə, JavaScript isə istifadəçilə veb səhifə arasında qarşılıqlı əlaqəni təmin edir.
1) İnteraktivlik:
JavaScript istifadəçi ilə səhifə arasında interaktiv əlaqə qurmağa imkan verir. Məsələn, bir düyməyə klik edildikdə səhifədə müəyyən dəyişikliklər ola bilər, ya da istifadəçi səhifə ilə hərəkət etdikcə müəyyən animasiyalar və dəyişikliklər baş verə bilər. Həmçinin JavaScript, açılan menyular, formaların avtomatik doldurulması və digər interaktiv elementləri yaratmağa kömək edir.
Məsələn: Bir istifadəçi veb səhifə üzərində "Əlavə et" düyməsini basarsa, JavaScript bu əmri icra edərək səhifədə yeni bir element əlavə edə bilər və ya səhifə ilə bağlı hər hansı bir dinamik dəyişiklik baş verə bilər.
2) Formaların yoxlanılması:
JavaScript, istifadəçinin daxil etdiyi məlumatları serverə göndərməzdən əvvəl, məlumatların düzgünlüyünü yoxlamaq üçün geniş istifadə olunur. Məsələn, istifadəçi qeydiyyat formasını doldurarkən, JavaScript yoxlaya bilər ki, email ünvanı düzgün yazılıb, parolun uzunluğu kifayətdir və s.
Məsələn: İstifadəçi parolun düzgün olmasına əmin olmaq üçün JavaScript, parol və təsdiq parolunun uyğun olduğunu yoxlaya bilər.
3) Animasiya və vizual effektlər:
JavaScript veb səhifələrə animasiya və vizual effektlər əlavə etməyə imkan verir. Hər hansı bir səhifə elementini yavaş-yavaş göstərmək, gizlətmək, hərəkət etdirmək, fırlatmaq kimi effektlər yaratmaq mümkündür. Bu, səhifənin daha dinamik və cazibədar görünməsinə kömək edir.
Məsələn: JavaScript ilə bir şəkil üzərində hover effekti (üzerinə gəldikdə şəkilin rənginin dəyişməsi və ya genişlənməsi) yarada bilərsiniz.
4) Dinamik məzmun:
JavaScript sayəsində veb səhifələrinə real vaxtda dinamik məzmun əlavə etmək mümkündür. Məsələn, istifadəçi bir axtarış sorğusu daxil etdikdə, JavaScript həmin sorğuya uyğun nəticələri səhifədə göstərmək üçün API-lərdən istifadə edə bilər. Bu da səhifənin daha sürətli və interaktiv olmasına səbəb olur.
Məsələn: JavaScript ilə istifadəçinin daxil etdiyi axtarış nəticələri dərhal səhifədə göstərilir, səhifənin yenilənməsinə ehtiyac olmur.
5) Ajax və Dinamik məlumat mübadiləsi (Asinxron proqramlaşdırma):
JavaScript, məlumatları serverdən dinamik olaraq çəkməyə imkan verən AJAX (Asynchronous JavaScript and XML) texnologiyasını dəstəkləyir. Bu, səhifənin tamamilə yenilənməsinə ehtiyac olmadan yalnız müəyyən məlumat hissəsinin yenilənməsinə imkan verir. Nəticədə veb səhifələr daha sürətli və təkmilləşdirilmiş istifadəçi təcrübəsi təqdim edir.
Məsələn: İstifadəçi səhifənin bir hissəsində məlumatları dəyişdirəndə, səhifənin yalnız bu hissəsi yenilənir, bütün səhifə yenidən yüklənmir.
6) Node.js ilə server tərəfli proqramlaşdırma:
JavaScript təkcə müştəri tərəfdə deyil, Node.js platforması vasitəsilə server tərəfdə də istifadə edilə bilər. Node.js, JavaScript-in serverdə işləməsinə imkan verən bir platformadır və bu, backend inkişafını asanlaşdırır. JavaScript ilə həm müştəri (front-end), həm də server (back-end) tərəfləri inkişaf etdirilə bilər.
Məsələn: Node.js ilə veb serverlər qurmaq, fayl serverləri yaratmaq və API-lərlə işləmək mümkündür.
JavaScript, yalnız veb səhifələrin dizaynını yaxşılaşdırmaq üçün deyil, həm də onların funksionallığını artırmaq, istifadəçilərlə daha interaktiv əlaqələr qurmaq və dinamik məzmun yaratmaq üçün əsas vasitədir. Müasir veb tətbiqləri JavaScript-ə əsaslanır, çünki o, veb inkişafında ən geniş istifadə olunan və çox yönlü proqramlaşdırma dilidir. JavaScript, həmçinin Node.js ilə server tərəfi proqramlaşdırmanı da mümkün edərək, veb inkişafını daha da genişləndirir.
IT sahəsini dərindən öyrənmək üçün kurslarımıza qoşulun. Ətraflı məlumat almaq üçün sorğu göndərin!