Backplate (azərbaycanca arxa plaka) — əsasən qrafik kartların (GPU) və prosessor soyuducularının (CPU coolers) arxa hissəsində yerləşdirilən metal və ya bəzən plastikdən hazırlanmış bir qoruyucu və funksional lövhədir. O, bir neçə əsas məqsədə xidmət edir: mexaniki dəstək vermək, istiliyi yaymaq, komponentləri qorumaq və vizual görünüşü təkmilləşdirmək.

Backplate-in əsas funksiyaları

1. Mexaniki dəstək və sabitlik

Qrafik kartlar və bəzi CPU soyuducuları kifayət qədər ağır olur. Onlar uzun müddət anakarta taxılı olduqda, çəki nəticəsində bükülmə və ya zədələnmə riski yarana bilər. Backplate arxa tərəfdən dəstək verərək bu riski azaldır və komponentin formasını qoruyur.

2. İstilik yayılması (passiv soyutma)

Metal backplate-lər (xüsusilə alüminium və ya mis) istiliyin bir hissəsini yaymaqda və soyutma prosesinə kömək etməkdə mühüm rol oynayır. Onlar qrafik çipin və ya VRAM-ların yaydığı istiliyi qəbul edərək onu daha geniş səthə yayır və temperaturu bir qədər aşağı salır.

3. Qoruyucu funksiyası

Anakartın içərisində toz, kabel və digər fiziki təsirlər nəticəsində baş verə biləcək zədələrin qarşısını almaq üçün backplate əlavə qoruyucu səth rolunu oynayır. Həmçinin, PCB (çap olunmuş dövrə lövhəsi) arxasını qoruyaraq elektrik və statik yüklərdən müdafiə edir.

4. Estetik görünüş

Backplate-lər çox vaxt dizayn baxımından da sistemi gözəlləşdirir. RGB işıqlar, loqolar, xüsusi naxışlar və metal effektlər ilə onlar kompüterin iç görünüşünü cəlbedici edir. Xüsusilə “open-case” və şəffaf korpuslu sistemlərdə bu vizual fərq daha nəzərəçarpacaq olur.

Backplate-in növləri

• Metal backplate — alüminium və ya mis materiallardan hazırlanır. Daha möhkəm və istilik yayma qabiliyyəti yüksəkdir.
• Plastik backplate — əsasən vizual və qoruyucu məqsədlə istifadə olunur. Soyutma funksiyası zəifdir.
• Termal pad ilə təchiz edilmiş backplate — istiliyi birbaşa komponentlərdən alaraq yaymağa kömək edir.

Backplate yalnız estetik element deyil!

Bəzi istifadəçilər backplate-i yalnız “şəkil üçün” hesab edir, lakin o, həqiqətən komponentin ömrünü artırmağa və sabitliyini qorumağa kömək edir. Xüsusilə uzun müddət oyun oynayanlar, render edənlər və ya sistemini overclock edənlər üçün — backplate performans və davamlılıq baxımından mühüm rol oynaya bilər.

Backplate olan qrafik kartların üstünlükləri:

• Daha möhkəm və sabit konstruksiya
• Daha yaxşı istilik yayılması
• Daha şık və peşəkar görünüş
• Komponentlərin fiziki müdafiəsi

Nəticə

Backplate — kompüter avadanlığında kiçik görünən, lakin çox yönlü funksiyalar yerinə yetirən vacib bir elementdir. O, həm praktiki məqsədlərlə, həm də dizayn baxımından istifadə olunur. Əgər siz kompüterinizi uzunmüddətli istifadə üçün qurursunuzsa və ya vizual estetikanı önəmsəyirsinizsə, backplate-lə təchiz olunmuş komponentlər seçmək məqsədəuyğundur.