Veb-sayt — internet üzərindən daxil ola bildiyimiz, mətn, şəkil, video, forma və digər interaktiv elementlərdən ibarət olan rəqəmsal platformadır. Veb-saytlar fərdi şəxslər, təşkilatlar, müəssisələr və dövlət qurumları tərəfindən məlumat paylaşmaq, xidmət göstərmək, məhsul satmaq, ünsiyyət qurmaq və ya əyləndirmək məqsədilə yaradılır.
Hər bir veb-sayt unikal bir URL (Uniform Resource Locator) vasitəsilə internetdə yerləşir — məsələn, www.jetacademy.az.
Veb-sayt nədən ibarət olur?
- Veb səhifələr (Web pages) — Saytın içərisində yerləşən ayrı-ayrı məzmun bloklarıdır (məsələn: Ana səhifə, Haqqımızda, Əlaqə).
- Məzmun (Content) — Mətnlər, şəkillər, videolar, qrafiklər və istifadəçi üçün faydalı informasiyalar.
- Navigasiya (Navigation) — İstifadəçilərin saytda rahat şəkildə gəzməsi üçün menyular və keçidlər.
- İnteraktiv elementlər — Müraciət formaları, qeydiyyat sahələri, alış-veriş səbətləri və s.
- Baza və server — Dinamik veb-saytlarda istifadəçi məlumatları bir verilənlər bazasında saxlanılır və server vasitəsilə işlənir.
Veb-saytın işləməsi üçün nə lazımdır?
- Domen adı (Domain) — Saytın ünvanıdır, məsələn: www.example.com
- Hosting — Saytın fayllarını və bazasını saxlayan server xidmətidir.
- Kodlaşdırma dilləri — Saytların hazırlanmasında HTML, CSS, JavaScript, Python, PHP və s. istifadə olunur.
- İdarəetmə sistemi (CMS) — Məzmunu rahat dəyişmək üçün sistemlər, məsələn: WordPress, Joomla, Wix və s.
Veb-saytların növləri:
- Statik veb-saytlar — Məzmun dəyişmir, əsasən HTML ilə yazılır.
- Dinamik veb-saytlar — Məlumat bazası ilə işləyir, istifadəçiyə uyğun məzmun göstərir.
- E-ticarət saytları — Məhsul satışı və sifariş sistemi (məsələn: Amazon, AliExpress).
- Bloq saytları — Məqalələr və fikirlər paylaşmaq üçün platformalar.
- Korporativ saytlar — Şirkət və xidmətlər haqqında məlumat təqdim edir.
- Təhsil saytları — Onlayn kurslar, testlər, tədris materialları təqdim olunur.
- Portfolyo saytları — Fərdi şəxslərin işlərini və bacarıqlarını nümayiş etdirdiyi saytlar.
Veb-saytın əhəmiyyəti:
- Rəqəmsal görünürlük yaradır — İstənilən təşkilat və ya şəxs öz fəaliyyəti barədə onlayn məlumat verə bilir.
- Etibarlılığı artırır — Peşəkar sayt imic və inam formalaşdırır.
- İnteraktiv ünsiyyət imkanı verir — Müraciət formaları, sorğular, qeydiyyat formaları və s.
- 24/7 əlçatan olur — İstənilən vaxt, istənilən yerdən istifadə oluna bilər.
- Marketinq və satış vasitəsidir — Reklam kampaniyaları, məhsul tanıtımı və sifariş sistemi ilə gəlir artırıla bilər.