Site Reliability Engineering (SRE) — bu, böyük miqyaslı sistemlərin etibarlılığını, sabitliyini və səmərəliliyini təmin etmək üçün mühəndislik prinsiplərini əməliyyat proseslərinə tətbiq edən bir yanaşmadır. Bu konsepsiya ilk dəfə Google şirkəti tərəfindən təqdim edilmiş və daha sonra dünya üzrə bir çox texnoloji təşkilatlar tərəfindən geniş şəkildə mənimsənilmişdir. SRE-nin əsas məqsədi — proqram təminatının davamlı, etibarlı və yüksək mövcudluğa (high availability) malik şəkildə işləməsini təmin etməkdir.

Ənənəvi əməliyyat modellərində sistemin işlək vəziyyətdə saxlanması üçün inzibati və texniki əməliyyatlar əsas rol oynayırdı. Lakin Site Reliability Engineering yanaşması bu prosesi proqramlaşdırma və avtomatlaşdırma vasitəsilə daha səmərəli, proqnozlaşdırıla bilən və ölçülə bilən hala gətirir. Başqa sözlə, SRE — əməliyyat və proqramlaşdırma arasında körpü rolunu oynayan bir mühəndislik sahəsidir.

SRE-nin əsas prinsiplərinə aşağıdakılar daxildir:

1. Etibarlılıq və mövcudluq: Sistemlərin fasiləsiz və dayanıqlı işləməsini təmin etmək. SRE komandaları xidmətin etibarlılıq səviyyəsini (Service Level Objectives — SLO) müəyyən edir və bu səviyyənin qorunması üçün davamlı nəzarət həyata keçirir.
2. Avtomatlaşdırma: Əl ilə edilən əməliyyatları minimuma endirmək məqsədilə monitorinq, ehtiyat nüsxə (backup), bərpa, miqyaslandırma və yeniləmə kimi proseslər avtomatlaşdırılır.
3. Ölçüləbilənlik və metriklər: Xidmətlərin keyfiyyətini və performansını ölçmək üçün SLI (Service Level Indicators) və SLA (Service Level Agreements) kimi metriklərdən istifadə olunur.
4. Risklərin idarə edilməsi: Hər bir xidmət müəyyən risklərlə müşayiət olunur. SRE bu riskləri ölçür və qəbul edilə bilən səviyyədə balans yaradır.
5. İnsidentlərin idarə olunması və postmortem analizi: Xəta və ya nasazlıq baş verdikdə, SRE komandası problemi dərhal aradan qaldırmaqla yanaşı, hadisənin səbəblərini araşdırır və gələcəkdə təkrarlanmaması üçün düzəlişlər həyata keçirir.

SRE-nin əsas hədəfi — etibarlılıq və innovasiya arasında tarazlıq yaratmaqdır. Yəni, sistemin sabit işləməsini qoruyarkən eyni zamanda yeni funksiyaların və yeniləmələrin təhlükəsiz şəkildə tətbiqinə imkan vermək. Bu məqsədlə, SRE komandaları “error budget” (xəta büdcəsi) anlayışından istifadə edir. Xəta büdcəsi — xidmətin müəyyən qədər nasazlıqla işləməsinə icazə verilən limitdir. Bu limit çərçivəsində şirkətlər yeniliklər edə və sistemləri təkmilləşdirə bilirlər.

SRE mütəxəssisləri adətən proqramlaşdırma (Python, Go, Java), bulud texnologiyaları (AWS, Google Cloud, Azure), monitorinq sistemləri (Prometheus, Grafana, Datadog) və CI/CD alətləri (Jenkins, GitLab CI, Kubernetes) ilə sıx işləyirlər. Onların vəzifəsi həm proqram təminatının keyfiyyətini qorumaq, həm də əməliyyat yükünü avtomatlaşdırmaqdır.

Nəticə etibarilə, Site Reliability Engineering müasir IT infrastrukturunun əsas sütunlarından biridir. Bu yanaşma şirkətlərə yüksək etibarlılıqlı, çevik və miqyaslana bilən sistemlər qurmağa imkan verir. Eyni zamanda, SRE komandaları əməliyyat problemlərini mühəndislik yanaşması ilə həll edərək, istifadəçilərə fasiləsiz xidmət göstərilməsini təmin edir və təşkilatın ümumi texnoloji sabitliyini gücləndirir.