Touchpad — əsasən noutbuklarda yerləşən və siçan (mouse) funksiyasını yerinə yetirən sensor əsaslı giriş qurğusudur. Bu panel istifadəçinin barmaqlarının hərəkətini izləyərək kursoru hərəkət etdirməyə, klik etməyə, sürükləməyə və müxtəlif jestlərlə əmrləri icra etməyə imkan verir. Touchpad-lər müasir kompüterlərin ayrılmaz hissəsinə çevrilmiş və istifadəçi rahatlığını artırmaq üçün müxtəlif texnologiyalarla təchiz olunmuşdur.

İş prinsipi və funksionallığı

Touchpad səthi barmaq toxunuşlarına həssas olan sensor texnologiyasından istifadə edir. Panelin altında yerləşən elektrik sahəsi toxunuşu aşkar edir və bu məlumatları kompüterə ötürür. İstifadəçi panel üzərində barmağını hərəkət etdirdikdə, bu hərəkət siçan kursorunun ekran üzərində uyğun istiqamətdə hərəkət etməsinə səbəb olur.

Əlavə olaraq, touchpad üzərində müxtəlif jestlər dəstəklənir, məsələn:

• İki barmaqla sürüşdürmə (scroll),
• Böyütmə və kiçiltmə (pinch-to-zoom),
• İki dəfə toxunma (double tap),
• İki və ya daha çox barmaqla klik etmə (sağ klik və s.).

Bu funksiyalar istifadəçiyə əlavə siçan cihazı olmadan kompüterlə rahat şəkildə qarşılıqlı əlaqə yaratmağa imkan verir.

Touchpad növləri:

1. Rezistiv (köhnə tip): Fiziki təzyiqə reaksiya verir. Daha az dəqiqdir və köhnə modellərdə istifadə olunurdu.
2. Kapasitiv (müasir tip): Elektrik sahəsindəki dəyişiklikləri hiss edir. Daha dəqiq və sürətli işləyir.
3. Multi-touch touchpad: Birdən çox toxunuşu eyni anda tanıyır və müxtəlif jestlərə cavab verir.
4. Force Touch və ya haptik touchpad-lər: Fiziki klik yoxdur, amma toxunuşa cavab verən titrəyişlər (vibrasiya) ilə klik effekti yaradır.

Üstünlükləri və istifadə sahələri:

• Noutbuklarda əlavə siçan daşımaq zərurətini aradan qaldırır.
• Hərəkət azadlığı və portativlik təmin edir.
• Multi-touch dəstəyi ilə məhsuldarlığı artırır.
• Əlillər və yaşlı istifadəçilər üçün alternativ idarə üsulu kimi istifadə edilə bilər.

Müasir dövrdə əhəmiyyəti

Texnologiyanın inkişafı ilə touchpad-lər daha da həssas, funksional və istifadəçi dostu olmuşdur. Apple-ın Force Touchtexnologiyası və digər istehsalçıların Precision Touchpad texnologiyaları sayəsində bu cihazlar masaüstü siçanların əksər funksiyalarını əvəz edə bilir.

Bəzi istifadəçilər daha dəqiq idarəetmə üçün hələ də xarici siçanlara üstünlük versə də, touchpad-lər mobil və portativ istifadə üçün mükəmməl bir alternativ olaraq qalır.