Tətbiqi proqram təminatı – istifadəçilərin konkret işləri və tapşırıqları yerinə yetirməsi üçün yaradılmış proqram təminatı növüdür. Bu proqramlar adətən son istifadəçilər üçün nəzərdə tutulur və gündəlik, peşəkar və ya texniki fəaliyyətləri daha səmərəli yerinə yetirmək üçün istifadə olunur.
Əgər əməliyyat sistemi kompüterin "beyni" və idarəedici mərkəzidirsə, tətbiqi proqram təminatı bu sistemin üzərində işləyən və istifadəçiyə konkret funksionallıq təklif edən "alətlər dəstidir".
Əsas xüsusiyyətləri:
- Konkret funksionallıq: Hər bir tətbiqi proqram müəyyən bir problemi həll etmək və ya fəaliyyət sahəsini dəstəkləmək üçün hazırlanır. Məsələn, sənəd redaktəsi, rəsmlərin tərtibatı, məlumat bazalarının idarəsi və s.
- İstifadəçi yönümlülük: Proqramın interfeysi və imkanları son istifadəçi üçün əlverişli və istifadəsi rahat formada tərtib olunur.
- Əməliyyat sistemi üzərində işləyir: Əməliyyat sistemi bu proqramların işləməsi üçün mühit yaradır. Yəni tətbiqi proqram təminatı əməliyyat sistemindən asılıdır.
Tətbiqi proqram təminatının növləri:
- Ofis proqramları
- Microsoft Word, Excel, PowerPoint – sənəd tərtibatı və ofis işləri üçün
- Qrafik və dizayn proqramları
- Adobe Photoshop, Illustrator – şəkil redaktəsi və dizayn üçün
- Multimedia proqramları
- VLC Player, Spotify – audio/video faylların oxunması və idarə edilməsi üçün
- İnternet brauzerləri
- Google Chrome, Mozilla Firefox – veb saytların baxılması üçün
- Təhsil və tədris proqramları
- Duolingo, GeoGebra – dil öyrənmək və ya riyaziyyat praktikası üçün
- İş və idarəetmə proqramları
- Trello, Zoom, Slack – layihə idarəetməsi və əməkdaşlıq üçün
Tətbiqi proqram təminatının üstünlükləri:
- İstifadəçiyə konkret və funksional imkanlar verir
- Müxtəlif sahələr üçün geniş çeşiddə mövcuddur
- Vaxta qənaət edir və məhsuldarlığı artırır
- Texniki bilik tələb etmədən istifadə oluna bilir
Nəticə:
Tətbiqi proqram təminatı müasir həyatımızın və iş proseslərinin ayrılmaz bir hissəsidir. Biz hər gün kompüterdə və ya mobil cihazlarda istifadə etdiyimiz proqramların böyük əksəriyyəti tətbiqi proqram təminatı kateqoriyasına aiddir. Bu proqramlar vasitəsilə sənəd hazırlamaqdan tutmuş, video redaktəyə, layihə idarəçiliyindən onlayn təhsilə qədər bir çox işi asan və effektiv şəkildə yerinə yetirə bilirik.