IaaS, bulud texnologiyasında ən əsas xidmət modellərindən biridir və istifadəçilərə fiziki və ya virtual serverlər, saxlama yerləri, şəbəkə resursları, yük balanslayıcılar və digər infrastruktur komponentlərini internet üzərindən istifadə imkanı verir. Bu modeldə istifadəçilər öz kompüterlərində heç bir fiziki avadanlıq quraşdırmadan və texniki baxım yükü daşımadan, bulud provayderinin təqdim etdiyi virtual infrastruktur üzərində sistemlərini qura və idarə edə bilirlər.

Əsas Xüsusiyyətləri:

1. Virtual Serverlər: İstifadəçilər istədikləri əməliyyat sistemi və resurslarla (CPU, RAM, disk) virtual serverlər yarada bilirlər.
2. Ölçülə bilənlik (Scalability): Tələblərə əsasən resursları artırmaq və ya azaltmaq mümkündür. Yəni sistem böyüdükcə infrastrukturu da dinamik genişləndirmək olar.
3. Avtomatik İdarəetmə: Bir çox IaaS platformasında avtomatlaşdırılmış ehtiyat nüsxə, monitorinq və təhlükəsizlik funksiyaları mövcuddur.
4. Ödəniş modelləri: İstifadəçilər yalnız istifadə etdikləri resurslar qədər ödəniş edirlər (pay-as-you-go modeli).
5. Təhlükəsizlik və Nəzarət: İstifadəçi sistemin üzərində idarəetməni saxlayır, lakin fiziki təhlükəsizlik və şəbəkə qorunması provayder tərəfindən təmin olunur.

IaaS hansı hallarda istifadə olunur?

• Web saytların host edilməsi
• Tətbiq test və inkişaf mühitləri (Dev/Test Environments)
• Virtual məlumat mərkəzləri
• Backup və bərpa həlləri
• Yük altında performans testi (Load Testing)
• Big data emalı və analiz

IaaS modelinin üstünlükləri:

• Kapital xərclərinə ehtiyac yoxdur: Fiziki serverlərə və avadanlığa sərmayə qoymadan infrastruktura çıxış imkanı.
• Elastiklik və çeviklik: Mövcud tələblərə uyğun olaraq sistem dərhal genişləndirilə və ya kiçildilə bilər.
• Vaxta qənaət: Fiziki sistem qurmaq yerinə hazır virtual mühitlərdən dərhal istifadə etmək imkanı verir.
• Qlobal miqyasda çatdırılma: İstifadəçi dünyanın istənilən nöqtəsindən sisteminə çıxış əldə edə bilər.

Məşhur IaaS Provayderlərinə nümunələr:

• Amazon Web Services (AWS) – EC2, S3, VPC və digər xidmətləri ilə liderdir.
• Microsoft Azure – Virtual Machines, Azure Storage və s.
• Google Cloud Platform (GCP) – Compute Engine, Cloud Storage və s.
• IBM Cloud və Oracle Cloud – Müxtəlif sənaye sahələri üçün ixtisaslaşdırılmış xidmətlər.

Nəticə:

IaaS, müasir IT dünyasında çevik, səmərəli və qənaətli infrastruktur həlləri təqdim edən çox güclü bir modeldir. Startaplardan tutmuş böyük korporasiyalara qədər bir çox müəssisə artıq fiziki serverlər əvəzinə IaaS xidmətlərinə üstünlük verir. Bu model həm sürətli inkişaf, həm də dəyişən bazar tələblərinə çevik uyğunlaşma imkanı verir.