JET School

Firewall nədir?

Firewall, kompüterləri və şəbəkələri xarici təhlükələrdən qoruyan, internet trafikinə nəzarət edən və təhlükəsizlik qaydalarına əsaslanaraq məlumat axınını tənzimləyən proqram və ya fiziki cihazdır. O, kompüterə və ya şəbəkəyə daxil olan və çıxan bütün məlumat paketlərini yoxlayaraq yalnız icazə verilmiş əlaqələrin qurulmasına imkan yaradır, digərlərini isə bloklayır.

Nəyə görə Firewall vacibdir?

🔐 İcazəsiz girişlərin qarşısını alır: Xaricdən şəbəkəyə girmək istəyən, lakin səlahiyyəti olmayan şəxslərin və proqramların qarşısını alır (məsələn, hakerlər və zərərli proqramlar).

🛡️ Antivirusdan fərqli olaraq şəbəkəni qoruyur: Antivirus proqramı sistem daxilindəki virusları müəyyən edib silərkən, firewall sistemə ümumiyyətlə virusun daxil olmasının qarşısını alır.

🌐 İnternet trafikinə nəzarət edir: Hansı proqramların internetə çıxış edə biləcəyini müəyyənləşdirir. Məsələn, arxa planda işləyən şübhəli proqramların internetə çıxışını məhdudlaşdıra bilər.

👨‍👩‍👧‍👦 İstifadə nəzarəti: Uşaqlar üçün təhlükəli və ya işçilər üçün məhsuldarlığı azaldan saytların bloklanmasına imkan verir.

📊 Giriş-çıxış qeydiyyatı (loglama): Firewall-lar həm də sistemə daxil olan və çıxan məlumatların qeydini aparır, bu da sonradan analiz və təhlükəsizlik üçün istifadə edilə bilər.

Firewall növləri:

  1. Proqram əsaslı (Software Firewall): Əməliyyat sisteminə quraşdırılan proqramlar vasitəsilə işləyir. Məsələn, Windows Firewall.
  2. Aparat əsaslı (Hardware Firewall): Şəbəkə ilə kompüterlər arasında yerləşən xüsusi cihazlardır. Böyük şirkətlərdə istifadə olunur.
  3. Bulud əsaslı (Cloud Firewall): İnternetdə yerləşən firewall xidmətləridir. Daha çox müasir sistemlər və geniş şəbəkələr üçün istifadə olunur.

Necə işləyir?

Tutaq ki, sizin kompüterinizə naməlum IP ünvanından bir əlaqə qurulmağa çalışılır. Firewall bu əlaqənin qeyri-qanuni olduğunu müəyyən edir və onu bloklayır. Əgər siz etibarlı saytdan məlumat göndərmək istəyirsinizsə, firewall bu əlaqəyə icazə verir.

Nəticə:

Firewall-lar kibertəhlükəsizlik sistemlərinin əsas dayaqlarındandır. Onlar olmadan kompüter və ya şəbəkə müxtəlif növ hücumlara qarşı müdafiəsiz qala bilər. Fərdi istifadəçilər üçün sadə proqram firewall kifayət edə bilər, ancaq şirkətlər və təşkilatlar üçün daha güclü və kompleks firewall sistemləri vacibdir.

Əlaqəli terminlər:

IT sahəsini dərindən öyrənmək üçün kurslarımıza qoşulun. Ətraflı məlumat almaq üçün sorğu göndərin!