Hər gün istifadə etdiyimiz telefonlar, tətbiqlər, oyunlar, sosial şəbəkələr, hətta ağıllı məişət əşyaları – hər birinin arxasında görünməyən qəhrəmanlar dayanır: Proqramçılar! 🎉

Amma heç düşünmüsünüz, “proqramçılar” anlayışı necə yaranıb və niyə məhz 13 Sentyabr onların günü kimi qeyd olunur? Gəlin birlikdə bu maraqlı tarixçəyə nəzər salaq. 👇

👩‍💻 Proqramlaşdırmanın tarixi – Ada Lovelace-dan bu günə

• 1800-cü illərin ortalarında tarixdəki ilk proqramçı hesab edilən Ada Lovelace, Babbage-in mexaniki hesablayıcısı üçün ilk alqoritmi yazdı.
• 1940–50-ci illərdə proqramlaşdırma dilləri meydana çıxdı. COBOL, Fortran kimi dillər hələ də bir çox sistemlərin təməlindədir.
• 1970–90-cı illərdə C, C++, Java kimi dillər proqramlaşdırmanı yeni səviyyəyə daşıdı.
• Bu gün isə Python, JavaScript, Go, Rust kimi dillər həyatımızın ayrılmaz hissəsinə çevrilib.

Proqramçılar – kod vasitəsilə texnologiyaları formalaşdıran, mürəkkəb problemlərə innovativ həllər gətirən mütəxəssislərdir.

📅Proqramçılar Gününün yaranma tarixi

Bəs niyə məhz 13 sentyabr? Bunun arxasında həm riyazi məntiq, həm də proqramçılar üçün simvolik mənası olan bir rəqəm gizlənir:

• Bir ildə 365 gün var.
• Kompüter elmlərində ən vacib rəqəmlərdən biri 256-dır (2⁸). Bu, 1 baytın ala biləcəyi maksimum unikal dəyərlərin sayıdır (0-dan 255-ə qədər). Yəni bütün simvollar, rənglər, səslər və məlumatların əsası bu rəqəmdən başlayır.

Beləliklə, ilin 256-cı günü – adi illərdə 13 sentyabr, 366 günlük illərdə isə 12 sentyabr – proqramçıların peşə bayramı olaraq qəbul olunub. 🎉

💡 Bu ideya necə yarandı?

• İlk dəfə 2002-ci ildə rus proqramçısı Valentin Balt (Parallel Technologies-də işləyirdi) bu günün qeyd olunmasını təklif etdi.
• Onun təşəbbüsü ilə 2009-cu ildə Rusiya prezidenti Dmitri Medvedev rəsmi sərəncam imzaladı və Proqramçılar Günü Rusiyada rəsmi bayram statusu aldı.
• Sonradan bu gün beynəlxalq miqyasda da məşhurlaşdı və dünyanın müxtəlif ölkələrində rəsmi olmasa da, geniş qeyd olunmağa başladı.

🌍 Bu gün nə üçün vacibdir?

Proqramçılar Günü yalnız bir peşəni deyil, bütöv bir rəqəmsal dünyanı formalaşdıran insanları təmsil edir. Çünki onların yazdığı kodlar olmasa:

• internet mövcud olmazdı,
• oyunlar, sosial şəbəkələr, mobil tətbiqlər işləməzdi,
• biznes, elm və hətta təhsil bu qədər sürətli inkişaf edə bilməzdi.

Proqramçılar olmasa, bugünkü rəqəmsal dünyamız mövcud olmazdı. 13 sentyabr – onların zəhmətinə təşəkkür etmək və bu möhtəşəm peşəni bir daha təbliğ etmək üçün əla fürsətdir.