Progressive Disclosure (Proqressiv Açıqlama) – istifadəçi interfeysi dizaynında istifadə olunan vacib prinsiplərdən biridir və əsas məqsədi istifadəçiyə yalnız o anda ehtiyac duyduğu qədər məlumatı göstərməkdir. Yəni, istifadəçini lazımsız və ya artıq informasiya ilə yükləmədən, informasiyanı mərhələli şəkildə təqdim etmək deməkdir.

Bu yanaşma, xüsusilə mürəkkəb sistemlərdə və çox funksiyalı tətbiqlərdə istifadəçi təcrübəsini (UX) yaxşılaşdırmaq üçün istifadə olunur. İstifadəçi ilk baxışda əsas və sadə elementləri görür, əlavə və daha kompleks funksiyalar isə yalnız istifadəçi daha çox məlumat və ya funksiya istədikdə açılır. Bu, həm istifadəçinin diqqətini yayındırmır, həm də tətbiqin daha səliqəli və istifadəçi yönümlü görünməsini təmin edir.

Əsas Məqsədlər:

• Sadələşdirmə: İstifadəçi interfeysini vizual və funksional baxımdan daha az yüklü saxlamaq.
• Dəstək: İstifadəçini addım-addım yönləndirməklə qarışıqlığın qarşısını almaq.
• Fokus: İstifadəçini yalnız o anda lazım olan seçim və funksiyalara yönəltmək.
• İnam: Yeni istifadəçilərin tətbiqdən qorxmadan rahat istifadəsini təmin etmək.

Nümunə ilə izah:

Təsəvvür edin ki, bir qeydiyyat formasında yalnız ad, soyad və e-mail göstərilir. İstifadəçi bu hissəni doldurduqdan sonra “Davam et” düyməsini klikləyir və daha sonra əlavə sahələr (telefon, ünvan, şifrə seçimi və s.) göstərilir. Bu, tipik bir proqressiv açıqlama nümunəsidir. Əgər bütün sahələr əvvəlcədən göstərilsəydi, istifadəçi çaşqınlıq və ya yorğunluq hiss edə bilərdi.

Harada İstifadə Olunur?

• Mobil tətbiqlərdə: Ekran ölçüsü məhdud olduğuna görə mərhələli məlumat təqdimatı vacibdir.
• İnformasiya sistemlərində: İstifadəçi səviyyəsindən asılı olaraq məlumat və alətlər gizlədilib/çıxarılır.
• Qeydiyyat və konfiqurasiya proseslərində: İstifadəçini addım-addım yönləndirmək üçün.

Üstünlükləri:

• Yeni başlayanlar üçün sadə interfeys təqdim edir.
• İstifadəçinin təcrübəsini yaxşılaşdırır.
• Daha səliqəli və idarəolunan dizayn yaradır.
• Yüklənmə və qərar vermə stressini azaldır.

Nəticə:

Progressive Disclosure – istifadəçi yönümlü, mərhələli və məqsədyönlü informasiya təqdimatını təmin edən effektiv dizayn prinsipidir. İstifadəçinin diqqətini yayındırmadan, onu mərhələli şəkildə tətbiqə daxil edir və bu da daha intuitiv və effektiv istifadəçi təcrübəsinə səbəb olur.