Framework — proqram inkişafı üçün yaradılmış hazır strukturlar, qaydalar və alətlər toplusudur. Proqramçılar framework-lərdən istifadə edərək daha sürətli və daha səmərəli şəkildə veb tətbiqlər, mobil proqramlar və digər proqram məhsulları hazırlaya bilirlər.

Framework-lər, proqram inkişafını sadələşdirir, təkrarlanan kod yazma ehtiyacını azaldır və tətbiqin strukturlaşdırılmasına kömək edir.

Framework nə üçün istifadə olunur?

Framework-lər sizə bir baza sistem verir: necə işləyəcəyinizə dair qaydaları müəyyən edir və sizi bu çərçivədə yönləndirir. Siz bu əsas üzərində öz layihənizi inkişaf etdirirsiniz. Bu həm vaxtınıza qənaət edir, həm də layihənizin oxunaqlı və saxlanması asan olmasını təmin edir.

Framework-in üstünlükləri:

• Təkrar kod yazmağı azaltmaq – DRY (Don't Repeat Yourself) prinsipi
• Layihənin daha səliqəli və standartlara uyğun qurulması
• İnkişaf etdiricilər arasında ortaq struktur yaratmaq
• Təhlükəsizlik və test modulları ilə birgə gəlməsi
• Layihənin genişlənməsi və dəstəklənməsi daha asan olur
• Sürətli prototipləmə və məhsula çıxış imkanı

Framework növləri:

Front-End Framework-lər:

• Angular – Google tərəfindən hazırlanmış, geniş imkanlı və kompleks JavaScript framework-ü.
• Vue.js – istifadəçi interfeysləri üçün sadə və elastik framework.
• Svelte – build zamanı kompilyasiya olunan yüngül framework.

Back-End Framework-lər:

• Express.js – Node.js üçün yüngül və çevik server framework-ü.
• Django – Python əsaslı, təhlükəsizlik və sürətli inkişaf üçün ideal framework.
• Laravel – PHP üçün hazırlanmış, istifadəçi dostu və güclü arxitekturaya malik framework.
• Spring – Java üçün geniş miqyaslı müəssisə tətbiqləri yaratmaqda istifadə olunur.

Framework vs Kitabxana (Library):

• Framework sizi idarə edir – onun strukturlarına uyğun işləməlisiniz.
• Kitabxana sizə seçim verir – lazım olduqda siz onu çağırırsınız.

Nümunə:

Django ilə bir blog saytını çox qısa müddətdə yaratmaq mümkündür, çünki:

• İstifadəçi autentifikasiyası hazırdır.
• Məlumat bazası ilə əlaqə qurmaq üçün ORM var.
• Admin panel avtomatik gəlir. Bu imkanlar sıfırdan yazılsa aylarla vaxt apara bilərdi.